Ακούστε το podcast
Τι θα συζητήσουμε
Gaslighting…
Μία, όχι και τόσο φανερή μορφή ψυχολογικής και συναισθηματικής κακοποίησης και χειραγώγησης, η οποία μπορεί να κάνει την εμφάνισή της σε οποιοδήποτε είδος διαπροσωπικής σχέσης, φιλική, συντροφική, επαγγελματική ακόμη και οικογενειακή.
«Έλα τώρα, ποτέ δεν είπα κάτι τέτοιο, ότι θέλεις ακούς» ή «Εντάξει, τα βγάζεις όλα από το μυαλό σου» ή «Καλά, δεν θυμάσαι τίποτα» ή «Είσαι τρελός/ή» ή «Ακούγεσαι παρανοϊκός/ή, απλά αστειευόμουν, πώς κάνεις έτσι»;…
Είναι κάποιες από τις φράσεις που μπορεί να ακούσεις ή να έχεις ήδη ακούσει από κάποιον σύντροφο, συνεργάτη, φίλο ή ακόμη και συγγενή σου, τον λεγόμενο Gaslighter.
Στο σημερινό επεισόδιο της LearnHealth με καλεσμένη την Ψυχολόγο και Εγκληματολόγο κα Ιωάννα Σκλιάμη, θα συζητήσουμε την έννοια του Gaslighting, ποια είναι τα σημάδια ή ποιες είναι οι φράσεις που μας κάνουν να καταλάβουμε ότι κάποιος μας χειραγωγεί αλλά και πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα τέτοιο φαινόμενο.
Απομαγνητοφώνηση
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Καλώς ήρθατε στα podcast επεισόδια της LearnHealth. Τον απόλυτο προορισμό γνώσης και ενημέρωσης σε θέματα που αφορούν τον τομέα της υγείας, της ευεξίας, αυτοβελτίωσης και γονεϊκότητας. Στη LearnHealth πιστεύουμε πως η καλή υγεία, ατομική ανάπτυξη, βελτίωση των προσωπικών και επαγγελματικών σχέσεων, όλα ξεκινάνε από τη γνώση και σωστή ενημέρωση.
Και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να εμπλουτίσετε τις γνώσεις σας καθώς και να ενημερωθείτε σωστά από το να συνδεθείτε με έναν επαγγελματία υγείας με εξειδίκευση σε ένα από τους παραπάνω κλάδους.
Είμαι ο Διονύσης Φιλιππόπουλος, συνιδρυτής και project manager της LearnHealth και σας καλωσορίζω στο σημερινό επεισόδιο όπου θα έχουμε μαζί μας την κυρία Ιωάννα Σαλώμη με την ειδικότητα της Ψυχολόγου, Εγκληματολόγου. Θα συζητήσουμε το φαινόμενο του gaslighting.
Εισαγωγή
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Καλησπέρα κα Σκλιάμη!
Ιωάννα Σκλιάμη:
Καλησπέρα κύριε Φιλιππόπουλε! Καλησπέρα σε όλους τους ακροατές μας.
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Να σας ευχαριστήσω από το σημείο για ένα ακόμα επεισόδιο της LearnHealth έτσι κι αλλιώς να ενημερώσουμε το κοινό μας που μπορεί να μην έχουν παρακολουθήσει άλλα επεισόδια δικά σας, ότι από εδώ και στο εξής έχουμε στα σχέδιά μας να έχουμε ένα κανάλι δικό σας, όπου εκεί θα έχουμε θέματα να αναπτύξουμε. Οπότε πάμε λοιπόν για τους ανθρώπους που δεν σας γνωρίζουν, να μας πείτε δύο πράγματα για εσάς και να συνεχίσουμε την κουβέντα μας.
Ιωάννα Σκλιάμη:
Φυσικά. Αρχικά να σας ευχαριστήσω κι εγώ για ακόμη μια φορά για τη φιλοξενία και χαίρομαι πολύ που βρίσκομαι και σήμερα μαζί σας για να αναλύσουμε και να συζητήσουμε μια έννοια, αυτή του gaslighting που οι περισσότεροι έχουμε συναντήσει στην καθημερινή μας ζωή και την οποία μπορούμε να βρούμε σε οποιαδήποτε διαπροσωπική μας σχέση.
Για όσους δεν γνωρίζουν είμαι η Ιωάννα Σκλιάμη, είμαι ψυχολόγος με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ή μετεκπαίδευση επάνω στην ανασχεδιασμένη εκλεκτική συμβουλευτική, οι μεταπτυχιακές μου σπουδές είναι πάνω στην εγκληματολογία. Παράλληλα είμαι πιστοποιημένη επαγγελματίας HR ανθρώπινου δυναμικού και αρθρογράφος. Αρθρογραφώ σε κάποια site της ψυχολογίας.
Αυτό το διάστημα εργάζομαι ως ψυχολόγος στο ΚΕΘΕΣΥ, είναι ένα Κέντρο Θεραπευτικής Συμβουλευτικής για παιδιά και ενήλικες. Και επίσης είμαι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας και του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος.
Τι είναι το gaslighting
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Πάμε να συνεχίσουμε λοιπόν τη συζήτησή μας σήμερα κα Σκλιάμη, ξεκινώντας με τον ορισμό, να βοηθήσουμε εξαρχής τον κόσμο που ακούει στον ορισμό. Άρα πάμε να δούμε λοιπόν τι είναι το gaslighting.
Ιωάννα Σκλιάμη:
Αρχικά, πριν πούμε τι είναι το gaslighting, θέλω να πω από πού προέρχεται η λέξη αυτή. Ε, η λέξη gaslighting έκανε την εμφάνισή της σε ένα θεατρικό έργο με τίτλο Gaslight το 1938, σε ένα θρίλερ μυστηρίου που έγραψε ο θεατρικός συγγραφέας Πάτρικ Χάμιλτον με τίτλο Gaslight, το οποίο έγινε γνωστό το 1944 με κάποιους πρωταγωνιστές, την Ίνγκριντ Μπέργκμαν και τον Τσαρλς Μπόγιερ.
Η υπόθεση αφορά την προσπάθεια ενός άντρα να πείσει τη σύζυγό του ότι είναι τρελή, τη στιγμή που ο ίδιος κάνει τα φώτα της σοφίτας του σπιτιού να τρεμοπαίζουν, παραποιώντας τα λεγόμενά της προς τους άλλους και λέγοντας την ίδια ότι είναι προϊόν της φαντασίας της, δεν παρατηρεί ότι έχει παραισθήσεις, αμφισβητώντας ακόμα και την ίδια της τη λογική αλλά και αντίληψη.
Έτσι λοιπόν βγαίνει ο όρος gaslighting, που στα ελληνικά σημαίνει εφιάλτης. Πάμε να δούμε τώρα τον ορισμό του gaslighting. Πρόκειται στην ουσία για μια μέθοδο ψυχολογικής χειραγώγησης, όπου ο θύτης φέρνει το θύμα σε τέτοιο σημείο που το κάνει να αμφιβάλλει για την ίδια του την αντίληψη, τη μνήμη και τη λογική του. Στην ουσία είναι η προσπάθεια απόπειρας χειραγώγησης κάποιου ή κάποιας με σκοπό να αμφισβητήσει την ορθότητα της σκέψης του συνομιλητή του.
Μπορώ να πω ότι θεωρείται μια από τις μορφές ψυχολογικής κακοποίησης, η οποία κάνει το θύμα να αμφιβάλλει ακόμα και για τα ίδια του τα συναισθήματα. Ο θύτης που κάνει χρήση της μεθόδους gaslighting χρησιμοποιεί συνεχή άρνηση, παραπλάνηση, αντιφάσεις, προσπαθώντας έτσι να αποσταθεροποιήσει θα λέγαμε και να απαξιώσει το θύμα του.
Η μέθοδος gaslighting παρατηρείται σε συντροφικές και ενδοοικογενειακές σχέσεις, σε κοινωνικές συναναστροφές όπου υπάρχει θα λέγαμε μια ανισορροπία εξουσίας ακόμα και ανάμεσα σε γονέα και παιδί, μεταξύ φίλων, ακόμη και μεταξύ προϊστάμενου-υφισταμένου. Γενικά, όπως βλέπουμε, μπορεί να παρατηρηθεί σε οποιαδήποτε διαπροσωπική μας σχέση.
Όχι μόνο από από έναν άντρα προς μια γυναίκα, αλλά και μεταξύ δύο γυναικών ή δύο αντρών. Το gaslighting δεν έχει φύλο, θα πρέπει να γνωρίζουμε και μπορεί να συμβεί σε κάθε τύπο σχέσης, από τις προσωπικές μέχρι και τις επαγγελματικές σχέσεις, από έναν καταχρηστικό σύζυγο ή μια καταχρηστική σύντροφο, έναν εργοδότη ή συνάδελφο που χειραγωγεί τους εργαζόμενους, μέχρι και την καθηγήτρια που μπορεί να υπονομεύει για παράδειγμα και να μειώνει τον μαθητή ή τη μαθήτρια του.
Φράσεις που χρησιμοποιεί ο gaslighter
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Ποιες είναι οι πιθανές φράσεις που μπορούμε να ακούσουμε από έναν gaslighter; Δηλαδή τι είναι; Τι είναι αυτό που θα ακούσουμε και θα καταλάβουμε ότι ένας άνθρωπος προσπαθεί να γίνει χειριστικός;
Ιωάννα Σκλιάμη:
Στην ουσία, κύριε Φιλιππόπουλε, είναι απλές καθημερινές φράσεις που όλοι έχουμε ακούσει. Για παράδειγμα, «Έλα τώρα, ποτέ δεν το είπα αυτό» «Ό,τι θέλεις, ακούς» «Είσαι τρελός» ή «Είσαι υπερβολικός» «Ακούγεσαι παρανοϊκός» «Έλα, εντάξει, είσαι τόσο δραματική και υστερική», «Πώς κάνεις έτσι;» «Καλά, δεν θυμάσαι τίποτα απολύτως», «Πώς σου ήρθε αυτό τώρα;»
Στο σημείο αυτό θα ήθελα ν’ αναφέρω ότι ο gaslighte αμφισβητεί ακόμα και την αντικειμενική αλήθεια. Δηλαδή όταν έχουμε έναν τσακωμό υπάρχουν αντικειμενικά γεγονότα. Το να μας βρίζει κάποιος με συγκεκριμένες βρισιές είναι ένα από αυτά. Η χειροδικία το ίδιο, είναι ένα γεγονός που έχει γίνει.
Το σπρώξιμο επίσης. Αυτές είναι πράξεις πραγματικές και πολύ ξεκάθαρες που μπορεί να αμφισβητήσει ο gaslighter. Μπορεί όμως να είναι και πράξεις λίγο πιο κρυμμένες θα λέγαμε. Μπορεί να μην σ’ έχω σπρώξει, να μην σ’ έχω βρίσει, αλλά να σ’ έχω κοιτάξει μ’ ένα πολύ επιθετικό βλέμμα ή να σου έχω μιλήσει με ένα πολύ ειρωνικό και απαξιωτικό τόνο.
Κάποια γεγονότα μέσα σε μια διένεξη δεν είναι και τόσο εμφανή, με αποτέλεσμα συχνά να κάνουν τον άνθρωπο που υφίσταται το gaslighting να αναρωτιέται «Μήπως είναι η ιδέα μου, όμως όντως με κοίταξε κάπως.» Άρα ο gaslighter μας κάνει να αμφισβητούμε τις ίδιες μας τις σκέψεις και τα συναισθήματα, αυτό που είπαμε πιο πριν.
Σημασία έχει τελικά πως ο άνθρωπος που έχει βιώσει το gaslighting, συνειδητοποιεί πως έχει νιώσει ο ίδιος άσχημα, έχει νιώσει φόβο, άγχος και στεναχώρια. Συνειδητοποιεί ότι αυτά όλα τα συναισθήματα υποτιμήθηκαν και ακυρώθηκαν. Στην πραγματικότητα όμως, κανείς δεν μπορεί να μας πει πώς να νιώσουμε σε κάτι που έχει όντως συμβεί.
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Αν κατάλαβα καλά, το πρώτο εργαλείο ενός ανθρώπου που ασκεί την ψυχολογική αυτή βία ουσιαστικά είναι η παραποίηση της αλήθειας. Έτσι δεν είναι;
Ιωάννα Σκλιάμη:
Πολύ σωστά. Πολύ σωστά.
Πως λειτουργεί ο gaslighter
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Είτε είναι αυτή ένα αντικειμενικό γεγονός, είτε είναι, όπως είπατε, πολύ καλά κρυμμένο πίσω από κάτι άλλο. Πολύ ωραία. Με κάλυψε απόλυτα σ αυτή την ερώτηση. Πάμε λοιπόν τώρα να δούμε τη μεριά του gaslighter. Δηλαδή ουσιαστικά ποιες μπορεί να είναι οι αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν κάποιον στο να εφαρμόσει αυτόν τον τρόπο.
Ιωάννα Σκλιάμη:
Τον gaslighting, κύριε Φιλιππόπουλε, είναι μια συμπεριφορά που οι άνθρωποι συνήθως μαθαίνουν παρακολουθώντας συμπεριφορές τρίτων και την εφαρμόζουν μέσω της μίμησης. Συνήθως δηλαδή, οι θύτες έχουν αντιληφθεί ότι αυτή η τακτική αποτελεί, θα λέγαμε, έναν αποτελεσματικό τρόπο ώστε να αποκτούν ό, τι θέλουν οι ίδιοι και να ελέγχουν τους ανθρώπους.
Αυτό που είπατε προηγουμένως, χειριστικοί. Συνήθως πρόκειται για ανθρώπους που θέλουν όλα να γίνονται με τον δικό τους τρόπο και σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες, αγνοώντας φυσικά τις ανάγκες των άλλων. Συχνά παρατηρείται από ανθρώπους που πάσχουν συνήθως από διαταραχές προσωπικότητας, όπως διαταραχή ναρκισσιστικής προσωπικότητας.
Άτομα που πάσχουν λοιπόν από τέτοιες διαταραχές διακατέχονται από μια διαρκή ανάγκη προσοχής και θαυμασμού, από μια αντίληψη ότι είναι καλύτεροι από τους άλλους και φυσικά από έλλειψη ή αδυναμία κατανόησης και ενδιαφέροντος για τους άλλους.
Ωστόσο, όσοι ασκούν τις τακτικές του gaslighting δεν πάσχουν, απαραιτήτως από κάποια ψυχική νόσο και αυτό θα πρέπει να το γνωρίζει ο κόσμος. Είναι γεγονός ότι ο καθένας μας μπορεί να υιοθετήσει μια τέτοια κακοποιητική συμπεριφορά, εκούσια ή ακούσια αν θέλετε. Είναι γνωστό ότι αποτελεί ένα από τα πολλά συμπεριφορικά στοιχεία θα λέγαμε στην κοινωνία μας με σκοπό την καταστολή.
Έχει παρατηρηθεί ότι οι άνθρωποι σε θέσεις εξουσίας εφαρμόζουν συνήθως αυτή την τακτική προκειμένου να τραυματίσουν την αξιοπιστία ενός ατόμου, ανταγωνιστή αν θέλετε να πούμε, μιας ολόκληρης ομάδας με απώτερο σκοπό την αποδυνάμωση και την καταστολή.
Ποια είναι τα σημάδια της χειραγώγησης
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Να περάσω λοιπόν στην επόμενη ερώτησή μου, που διαβάζοντάς την η αλήθεια είναι ότι μου άρεσε πάρα πολύ, οπότε πάμε να δούμε ένα πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι αυτής της συζήτησης νομίζω. Βοηθήστε μας λίγο κα Σκλιάμη να καταλάβουμε ποια είναι τα σημάδια. Δηλαδή πώς μπορώ να καταλάβω ότι κάποιος με χειραγωγεί;
Ιωάννα Σκλιάμη:
Σίγουρα υπάρχουν κάποια σημάδια κύριε Φιλιππόπουλε που τα οποία τα κάνει ένας gaslighter. Ποια είναι αυτά τα σημάδια λοιπόν; Πώς μπορώ δηλαδή να καταλάβω ότι κάποιος με χειραγωγεί; Μερικά από αυτά τα σημάδια είναι.
Πρώτο και κύριο αμφισβητεί αυτό που ανέφερα και πιο πριν, αμφισβητεί τη μνήμη μας λέγοντάς μας εάν είμαστε σίγουροι για κάτι που είπαμε ή ότι έχουμε κακή μνήμη ή ότι δεν θυμόμαστε καλά. Δεύτερον, μας απαξιώνει. Μπορεί να προσποιείται δηλαδή ότι ανησυχεί για εμάς, ενώ στους άλλους λέει ότι είμαστε συναισθηματικά ασταθείς.
Μας αποσπάει την προσοχή, δηλαδή να ρωτάμε κάποιον για κάτι που έκανε ή είπε μπορεί να αλλάξει θέμα απαντώντας με ερώτηση o gaslighter αντί να απαντήσει στο συγκεκριμένο θέμα. Ακόμη μπορεί να μετατοπίσει την ευθύνη. Η μετατόπιση ευθυνών είναι μια τακτική gaslighting, γιατί κάθε συζήτηση που κάνουμε στρέφεται στο σημείο που εμείς φταίμε για κάτι που συνέβη.
Ακόμη κι όταν προσπαθούμε να συζητήσουμε πώς μας κάνει να νιώθουμε, η συμπεριφορά του θύτη-gaslighter γυρίζει τη συζήτηση έτσι ώστε να καταλήξουμε να αναρωτιόμαστε εάν είμαστε εμείς η αιτία της δικής του κακής συμπεριφοράς. Ακόμη μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιες τρυφερές λέξεις ως όπλα θα λέγαμε. Τα χρησιμοποιεί με σκοπό να εξομαλύνει την κατάσταση.
Παράδειγμα «Ξέρεις πόσο σε αγαπώ, δεν ήθελα να σε βλάψω.» Είναι λέξεις που θέλουμε να ακούσουμε τη στιγμή εκείνη και ο gaslighter τις λέει, αλλά στην ουσία δεν είναι αληθινές, δεν είναι αυθεντικές, θα συμπληρώσω εγώ, iδίως αν όλο αυτό επαναλαμβάνεται.
Επιπλέον, νιώθουμε συχνά μπερδεμένοι καθώς σκεφτόμαστε ότι είχαμε έναν υπέροχο σύντροφο, αλλά πλέον νιώθουμε ότι τρελαινόμαστε. Δεν είμαστε εαυτός μας. Αισθανόμαστε ανασφάλεια με τις σκέψεις μας, τα συναισθήματα και τις πεποιθήσεις μας.
Συχνά επίσης δικαιολογούμε οτιδήποτε κι αν κάνει ο άλλος, είτε είναι φίλος, είτε είναι σύντροφος, είτε είναι γονέας. Στην ουσία δεν θέλουμε να δούμε τα σημάδια τα οποία είναι υπαρκτά. Επιπρόσθετα, δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε γιατί δεν είμαστε πλέον χαρούμενοι στη ζωή μας.
Είναι και αυτό ένα σημάδι. Υπερβάλουμε και μεγεθύνουμε κάποιο ελάττωμα του χαρακτήρα μας, καταλήγοντας τελικά ότι ναι, τελικά δεν είμαστε καλοί άνθρωποι. Επίσης άλλο ένα σημάδι. Γνωρίζουμε ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά στη σχέση μας με τον σύντροφό μας, για παράδειγμα, αλλά δυσκολευόμαστε να το πιστέψουμε.
Μέθοδοι χειραγώγησης
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Από όσα προαναφέραμε κα Σκλιάμη είδαμε λοιπόν ότι ο άνθρωπος προσπαθεί να χειραγωγήσει. Ο gaslighter ουσιαστικά στη σημερινή μας συζήτηση έχει κάποιες μεθόδους που τις ακολουθεί έτσι ώστε να μπορέσει να ελιχθεί και να παραποιήσει την αλήθεια που είπαμε προηγουμένως, με οποιοδήποτε τρόπο τέλος πάντων να κάνει αυτό που να χειραγωγήσει τον συνομιλητή του. Ποιες είναι αυτές οι μέθοδοι;
Ιωάννα Σκλιάμη:
Υπάρχουν κάποιοι μέθοδοι χειραγώγησης κύριε Φιλιππόπουλε. Οι πιο συχνές μέθοδοι χειραγώγησης του θύτη είναι οι εξής: Πρώτον, η απόκρυψη. Ο θύτης αποκρύπτει στην ουσία γεγονότα και καταστάσεις στις οποίες εμπλέκεται, προσπαθώντας να παραπλανήσει το θύμα του.
Λόγω δηλαδή της αμφισβήτησης, το θύμα καταλήγει να ενοχοποιεί τον εαυτό του, θεωρώντας πως έχει άδικο και φαντάζεται γεγονότα που όμως όντως είναι αληθινά. Αυτό που λέγαμε και πριν για την αντικειμενική αλήθεια. Δεύτερον, εξαναγκαστική αλλαγή.
Τι είναι αυτό;
Ο θύτης επιμένει στο να αλλάξει το θύμα, να αλλάξει δηλαδή στο θύμα διάφορα πράγματα πάνω του, από την εξωτερική εμφάνιση του μέχρι και τη συμπεριφορά του. Το θύμα οφείλει να ανταποκριθεί στη φαντασίωση του θύτη και όσο δεν ανταποκρίνεται, τόσο ο θύτης gaslighter επιμένει σε αυτό. Τρίτον έλεγχος και εξουσία.
Εδώ ο θύτης θέλει να ελέγχει το θύμα. Συχνά ακολουθεί δηλαδή τακτικές απομάκρυνσης του θύματος από το περιβάλλον και τους κοντινούς ανθρώπους του, με σκοπό, με σκοπό να μπορεί να τον εξουσιάζει ανεπηρέαστα και ολοκληρωτικά, αντλώντας ηδονή θα λέγαμε από αυτή την αποκλειστική διάθεση του θύματος, όπως είδαμε, τρεις μεθόδους χειραγώγησης κε Φιλιππόπουλε.
Τρόποι αντιμετώπισης του gaslighting
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Πολύ όμορφα. Τώρα, κλείνοντας ουσιαστικά τη συζήτηση αυτή, μια προφανής ερώτηση που θέλω να κάνω είναι η εξής: Με ποιο τρόπο λοιπόν κάποιος που θα καταλάβει ότι έχει μπει σε αυτή τη διαδικασία να δέχεται αυτή τη χειραγώγηση, με ποιο τρόπο μπορεί να την αντιμετωπίσει;
Ιωάννα Σκλιάμη:
Κύριε Φιλιππόπουλε, υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης που μπορεί ένας άνθρωπος να αντιμετωπίσει έναν άλλον άνθρωπο που του κάνει gaslighting. Αρχικά προσπαθούμε να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα και τα προειδοποιητικά σημάδια τα οποία αναφέραμε προηγουμένως, καθώς έτσι μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε πιο στοχευμένα, θα λέγαμε.
Είναι σημαντικό δηλαδή να κάνουμε καταγραφή κάποιων λέξεων και φράσεων από μια συνομιλία, ώστε όταν θα ανατρέξουμε αργότερα, αυτό που θα μας βοηθήσει να ξεχωρίσουμε καλύτερα την αλήθεια από την διαστρέβλωση θα είναι από τα σημάδια από τη συνομιλία που έχουμε κρατήσει, που έχουμε καταγράψει.
Το αλάτι δεν είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει από τη μια μέρα στην άλλη και είναι κάτι το οποίο θέλω να επισημάνω στους ακροατές μας. Αντίθετα, οι θύτες εξαπατούν και χειραγωγούν το θύμα για να φθείρουν τα ίδια τους τα θύματα με την πάροδο του χρόνου.
Δεύτερον, ας δώσουμε χώρο στον εαυτό μας. Είναι πολύ σημαντικό αυτό. Αυτό δηλαδή θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όταν σε μια σχέση υπάρχει το gaslighting, το θύμα τείνει να σχετίζεται με τον θύτη, πιστεύοντας ότι αυτός νοιάζεται για εκείνον πραγματικά, κάτι που στην πραγματικότητα μπορεί να μην ισχύει.
Ας απομακρυνθούμε λοιπόν από αυτό το άτομο, ώστε να μπορέσουμε να ανακτήσουμε, θα λέγαμε, τη χαμένη αίσθηση του εαυτού μας, εγκαταλείποντας παράλληλα τα αρνητικά και θετικά πράγματα που τυχόν έχουμε ζήσει δίπλα του. Ακόμη δεν θα πρέπει να αμφισβητούμε τις σκέψεις μας, τις ίδιες μας τις σκέψεις. Εάν πιστεύουμε ότι κάτι είναι αληθινό, καλό είναι να μην επιτρέψουμε σε κάποιον αυτό να το διαψεύσει. Επίσης, εξίσου σημαντικό είναι να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας θα λέγαμε, καθώς και την αποστασιοποίηση μας.
Ιωάννα Σκλιάμη:
Σίγουρα τη στιγμή που αντιλαμβανόμαστε ότι κάποιος προσπαθεί να μας χειραγωγήσει, είναι πολύ φυσικό να βιώσουμε έντονα συναισθήματα εκείνη την στιγμή, όπως θυμό, απογοήτευση, φόβο, αμφισβήτηση. Σε αυτό το σημείο λοιπόν, είναι σημαντικό να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας.
Έτσι θα μπορέσουμε να εστιάσουμε στα αληθινά γεγονότα και ν αντιληφθούμε την ψευδή εκδοχή τους. Τότε είναι η στιγμή που ιδανικά θα πρέπει να απομακρυνθούμε από το σημείο να πάρουμε λίγο τον χρόνο μας και να αποστασιοποιηθούμε από το συμβάν. Επίσης είναι πολύ σημαντικό.
Παίρνουμε αποφάσεις. Είναι δηλαδή σημαντικό να κάνουμε ένα βήμα, ένα-ένα βήμα τη φορά. Και το ακόμα πιο σημαντικό είναι να μην εμπλακούμε σε διαφωνίες μαζί του, καθώς πρόκειται ξεκάθαρα για έναν αγώνα εξουσίας.
Ακόμη, καλό είναι να παίρνουμε μια γνώμη από κάποιον σημαντικό για εμάς άνθρωπο. Παίρνοντας δηλαδή μια δεύτερη γνώμη από έναν άλλον άνθρωπο, το οποίο εμείς οι ίδιοι εμπιστευόμαστε, αυτό θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε αν όντως οι σκέψεις μας είναι λανθασμένη, όπως ισχυρίζεται το άλλο άτομο – ο gaslighter που πιθανώς να προσπαθεί να μας χειραγωγήσει.
Επιπρόσθετα, δείχνουμε συμπόνια στον εαυτό μας και εξωτερικεύουμε τα συναισθήματά μας. Καλό είναι να μην τα πνίγουμε. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να δείχνουμε αυτό που ανέφερα και προηγουμένως κατανόηση στον εαυτό μας και σε όλα όσα αισθανόμαστε. Τέλος, μπορούμε να ζητήσουμε και μια βοήθεια από έναν ψυχολόγο, από έναν ειδικό ψυχικής υγείας, ώστε να μας βοηθήσει ως προς την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Επίλογος
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Κα Σκλιάμη η απάντησή σας ήταν ξεκάθαρη, απόλυτη. Κλείνοντας λοιπόν αυτό το επεισόδιο, επειδή σίγουρα το θέμα ήταν εξαιρετικό, το θέμα ήταν πάρα πολύ σημαντικό. Είναι δεδομένο ότι θα έχουν δημιουργηθεί επίσης ερωτήματα στους ακροατές μας γιατί έχει φτάσει ήδη στη LearnHealth μέσω των social media η ερώτηση στο αν η κα Σκλιάμη θα κάνει κάποια στιγμή κάποια webinars ή online workshop στην πλατφόρμα.
Αυτό λοιπόν που και μετά τη σημερινή μας συζήτηση και μετά από αυτό το επεισόδιο, είμαι σίγουρος ότι είτε οι ίδιοι θα επιμείνουν σ αυτό το ερώτημα, είτε κάποιοι άλλοι θα έρθουν με το ίδιο ερώτημα. Θέλω λοιπόν να καλύψω σ αυτό το κομμάτι τους ακροατές μας και όσους παρακολουθούν και ακολουθούν, ότι στα άμεσα σχέδιά μας είναι να προχωρήσουμε και στην υλοποίηση κάποιων σεμιναρίων.
Μέχρι τότε όμως θα φτιάξουμε τη στήλη μας στα podcast στη LearnHealth, με την κυρία με την κυρία Σκλιάμη, όπου εκεί σε τακτά χρονικά διαστήματα θα μπαίνουμε και θα συζητάμε τόσο σημαντικά θέματα. Οπότε στο σημείο αυτό να σας χαιρετήσω. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για ακόμα μια πολύ όμορφη συζήτηση που κάναμε και θα ανανεώσουμε το ραντεβού μας σε ένα επόμενο επεισόδιο πολύ πολύ σύντομα.
Ιωάννα Σκλιάμη:
Να σας ευχαριστώ πολύ κι εγώ κύριε Φιλιππόπουλε. Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω, αν μου επιτρέπετε, κάποια πράγματα στους ακροατές μας.
Φυσικά.
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Ιωάννα Σκλιάμη:
Αρχικά να επιμένουν στη δική τους πραγματικότητα. Είναι πολύ σημαντικό, αναγνωρίζοντας την αξία του εαυτού τους. Να εμπιστεύονται την αντίληψη του εαυτού τους. Να μην δέχονται όλα όσα λένε οι άλλοι χωρίς τη δική τους επεξεργασία. Γιατί, ξέρετε, δεν είναι πάντα όπως τα λένε οι άλλοι. Υπάρχει δική μας πραγματικότητα. Και τέλος να μην επιτρέπουν σε κανέναν να τους πείσει ότι είναι λανθασμένο το συναίσθημα που βιώνουν.
Όλα δηλαδή όσα νιώθουμε είναι αληθινά. Και μόνο εμείς μπορούμε να καταλάβουμε το συναίσθημά μας πραγματικά. Θα ήθελα κι εγώ να σας ευχαριστώ κύριε Φιλιππόπουλε, για ακόμη μια φορά για τη φιλοξενία. Χαίρομαι που υπήρχε αυτή η επιθυμία από το κοινό μας. Είναι στα άμεσα σχέδιά μας και το οποίο θα υλοποιηθεί πολύ σύντομα. Σας ευχαριστώ πολύ.
Διονύσης Φιλιππόπουλος:
Κι εγώ ευχαριστώ πολύ! Καλό απόγευμα!
Ιωάννα Σκλιάμη:
Γεια σας!
